Gisteren de premiere van Carmen van de Nederlandse Opera in de Stopera bijgewoond. Mensenkinderen wat prachtig. Ik word een steeds grotere fan van Marc Albrecht. Vanaf de plaatsen waar wij zitten is goed te zien welke band hij met het orkest heeft: onwillekeurig deint het orkest met hem mee. Heel wat anders dan sommige andere orkesten, waar je de musici vooral in de partijen ziet turen. Dat moet natuurlijk ook gebeuren, daar niet van, maar de manier waarop je Albrecht het orkest mee ziet (en hoort) nemen is heel bijzonder. Bij Die Frau ohne Schatten was het ook al zo genieten.
De combinatie van meisjes van de tabaksfabriek en soldaten is een spannende, maar zelden leidt het tot zulke grote drama’s als bij Carmen van Bizet. Met een beroep op de vrijheid heeft ze een excuus voor promiscuiteit en andere vormen van losbandigheid en brengt ze het hoofd van die arme Don Jose op hol. Ach, die arme Don Jose! Zijn lot is met Micaëla trouwen, teruggaan naar zijn geboortestreek en aanwezig zijn bij het sterfbed van zijn moedertje. Tegelijkertijd is zijn moord op Carmen ook onafwendbaar. Het staat immers in de kaarten.
Over welke vrijheid gaat het dan toch? De vrijheid van Carmen om te smokkelen, te zingen en losbandig te zijn? De vrijheid Jose om keuzes te maken die tot zijn ondergang leiden? De vrijheid van de toeschouwer op een eigen mening die “veel te los van hoofd genoten dienst vergeet en -helaas- het kwaad gelooft”, zoals Vondel schrijft?
Het is de vrijheid van de stier. Niet voor niets speelt de stervensscene van Carmen zich af tegen de achtergrond van het stierenvechten. Gejend, getergd, bevrijd uit zijn gevangenis heeft de stier de vrijheid om de picadores, banderilleros, matador en toreador te lijf te gaan met al zijn kracht en passie. Maar het is een onwinbare strijd. De onafwendbare dood volgt er immers op. La hora de verdad!
Ah, ma Carmen! Ma Carmen adorée!
NB: op het eind werd de koordirigent overgeslagen bij de bloemen. Misschien kan dat gecorrigeerd worden?
