Uit Europa

Van Hans Teeuwen komt de ijzersterke uitdrukking “ja, ze hebben het wel altijd over de Joden en zo, maar de Duitsers waren ook geen lieverdjes, hoor!” en van Jiskefet is de benaming van de Tweede Wereldoorlog als het “zeg maar gerust een conflict, tussen de toenmalige regering van Duitsland en de toenmalige regering van Nederland”. Cultuurrelativisme ten top, maar many a true thing is often spoken in jest, en helaas komen dit soort uitspraken in serieuzer programma’s voor. Helaas vaker dan dat Teeuwen en Jiskefet op de buis zijn.

Gisteravond, bijvoorbeeld, heb ik dan toch maar naar de laatste aflevering van In Europa gekeken. Met gemengde gevoelens. Natuurlijk, het is mooi gemaakt, en de rustgevende stem van Geert Mak maakt prettige televisie, maar ik begon me steeds meer te ergeren aan de boodschap van het programma, die gisteren wel héél duidelijk naar voren kwam: “de geschiedenis kent vele waarheden”.

Op zich is het lovenswaardig om het goede in het slechte te zien, en het slechte in het goede, maar deze hang naar objectiviteit leidt al snel tot de conclusie dat geen van de kanten het toch slecht bedoelen, het een geval van toeval is aan welke kant je meevecht, maar verder niets uitmaakt: iedere kant kent immers zijn eigen waarheid.

Dat leidt al snel tot de conclusie dat je geen uitspraken mag doen over dingen die je niet aanstaan. Ik heb jaren geleden eens een keer op extreme manier die discussie gevoerd naar aanleiding van een onderzoek van het multi-ethnisch vrouwennetwerk van de PvdA: de MEV. In 2003 schreven zij dat vrouwenbesnijdenis weliswaar niet erg netjes is, maar dat we toch begrip moeten hebben voor de achtergrond van het verschijnsel. Schandalig. Begrip hebben voor deze middeleeuwse praktijk? Nou, dat dacht ik niet! (Zie het jaarverslag van het MEV voor meer info over deze onverkwikkelijke discussie).

Zeker in deze tijd is het innemen van standpunten essentieel. Het is erg dat programmamakers als Geert Mak dat niet doen; van politici is het onacceptabel.