Zoals ik wel eens eerder ergens geschreven heb, heb ik leren lezen in het toenmalige “volksdagblad” De Waarheid. Als je opgroeit in een CPN-familie word je niet automatisch een grote vriend van de Verenigde Staten. Vooral tijdens de Koude Oorlog was de VS-retoriek prachtig en pompeus: de VS was de agressor, de imperialist, de grote kapitalist. En, toegegeven, tijdens diezelfde Koude Oorlog zijn er dingen gebeurd die “links” wel heel makkelijk materiaal verschaften om deze termen te gebruiken.
Dat de VS in het verleden wel eens een president heeft gehad die wij hoogstens geschikt achtten voor een talkshow, droeg niet bij aan het vertrouwen dat je graag zou willen hebben in een wereldmacht. De stereotiepe beelden van dikke hamburgereters in SUV’s en blonde schoonheidskoninginnen die niets weten, laten vandaag de dag nog een stereotiepe VS zien: lui, dom, groot, dik, en soms wel mooi.
Maar daarmee doen we de VS geen recht. En dat realiseerde ik me weer eens afgelopen vrijdag, tijdens de viering van Independence Day op het gazon van de residentie van de Amerikaanse Ambassadeur, Fay Hartog Levin.
In de zon, na enige patriottische muziek, vertelde Ambassadeur Levin op een indrukwekkende en persoonlijke manier hoe haar ouders haar ieder jaar meenamen naar het voorlezen van de Declaration of Independence en het Vuurwerk. Dat voorlezen duurde een kwartier, en daar wilde ze ons niet mee vermoeien, maar ze wilde wel één regel oplezen:
‘We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable Rights, that among these are Life, Liberty and the pursuit of Happiness.
De ouders van Hartog Levin emigreerden na de Tweede Wereldoorlog naar de VS. Net als zovelen. Tussen 1890 en 1924 vonden meer dan 15 miljoen immigranten er een nieuw huis. De relatieve veiligheid en economische mogelijkheden zorgden ervoor dat zij er een bestaan konden opbouwen. Waaronder de vluchtelingen Hartog uit Nijmegen.
Het is makkelijk om cynisch te zijn over de VS. De politieke en economische schandalen, de verschillen tussen arm en rijk en het gebrek aan opleiding van sommigen zijn in onze ogen niet van deze tijd. Maar, aan de andere kant: de mogelijkheden voor ondernemers, de sociale mobiliteit en de enorme mogelijkheden voor intellectuele ontplooiing zijn gigantisch. En dan daarbij: wij denken wel dat we het zo goed doen, maar kijk eens naar onze ouderenzorg, onze perinatale sterfte, en ons onvermogen om binnen een redelijke tijd een regering te vormen.
Maar dat de VS jonge jongens naar Europa en andere plaatsen heeft gestuurd om hen kapot te laten schieten voor onze vrijheid, een thuishaven bood aan mensen die nergens anders terecht konden en de mogelijkheden bood om mensen zélf hun brood te laten verdienen is iets waar we een voorbeeld aan kunnen nemen. “Certain unalienable Rights” waaronder “Life, Liberty and the pursuit of Happiness” zouden ook voor ons een leidraad moeten zijn.
Happy birthday USA!
XMGDGH66XBZW
Heb je ‘Gasland’ al gezien?